Ом кануны

testwiki проектыннан

Навигациягә күчү Эзләүгә күчү

Калып:Электродинамика

Ом кануны шәкеле

Ом кануны график күренештә

Ом кануны (tat.lat. Om qanunı Калып:Deadlink) — физик канун, чыганакның Электр йөртү көче (Электр көчәнеше) Электр агымы һәм Электр каршылыгы арасында бәйләнешен билгели.

Шушы канун Георг Ом тәҗрибәләре нәтиҗәсендә 1826 елда ачылган.

Ом кануны тулы чылбыр өчен:

$I = \frac{ε}{R + r}$ , (2)

биредә:

$ε$ — Электр йөртү көче,
$I$ — Электр агымы,
$R$ — бүлемтектәге тышкы Электр каршылыгы,
$r$ — Электр йөртү көче чыганагының эчке каршылыгы.

Ом канунының нәтиҗәләре:

r<<R очракта электр агымы чылбырның каршылыгына кире пропорциональ
r>>R агым тышкы каршылыгыннан бәйле булмый. Чыганак - электр агымы чыганагы булып исемләнә.

Ом кануны гади күренештә:

U = I R

$U$ - Электр көчәнеше

Электр йөртү көче йомык бүлемтек өчен:

ε = I r + I R = U (r) + U (R)

Ом кануны дифферинциаль күренештә

𝐣 = σ 𝐄

биредә:

$𝐣$ — электр агымы тыгызлыгы векторы,
$σ$ — электр үткәрүчәнлеге,
$𝐄$ — Электр кыры көчәнешлелеге.

Алмаш агым өчен Ом кануны

𝕌 = 𝕀 \cdot Z,

биредә:

Калып:Math — электр көчәнеше яки потенциаллар аермасы,
Калып:Math — электр агымы,
Калып:Math — комплекс каршылык (импеданс),
Калып:Math — тулы каршылык,
Калып:Math — реактив каршылык (индуктив һәм сыешлыклы каршылыклар аермасы),
Калып:Math — актив (омлы) каршылык, ешлыктан бәйле булмый,
Калып:Math — көчәнеш һәм агым фазалары аермасы.

Зурлыклар:

U = U_{0} \sin (ω t + φ)

𝕌 = U_{0} e^{i (ω t + φ)},

:

Im 𝕌 = U .

Ом кануны аңлатмасы

Классик Друде теориясе буенча:

\vec{j} = \frac{n \cdot e_{0}^{2} \cdot τ}{m} \cdot \vec{E} = σ \cdot \vec{E}

биредә:

$σ$ — электр чагыштырма үткәрүчәнлеге
$n$ — электрон тупланышы
$e_{0}$ — элементар коргы
$τ$ — импульс буйлап тынычлану вакыты
$m$ — электрон массасы

Моны да карагыз

Сылтамалар

Чыганак — https://tt.wiki.beta.math.wmflabs.org/w/index.php?title=Ом_кануны&oldid=115

Төркемнәр: