Электр йөртү көче

Электр йөртү көче (ЭЙК) (tat.lat. Elektr yörtü köçeКалып:Deadlink) — скаляр физик зурлык, чит (потенциаль түгел) көчләрнең электр даими яки алмаш агымның чыганакларында эшен сыйфатлый.

Йомык үткәргечнең контурында ЭЙК уңай басма коргысының күчерүе механик эшенә тигез.

Үткәргечтә даими агым хасил булсын өчен, аның очларына электр йөртү көче (ЭЙК) куярга кирәк.

Электр йөртү көче чит көчләрнең Электр кыры көчәнешлелеге $E_{ex}$ белән тигезләмәсе бар, йомык контурда ($L$) :

$ℰ=\oint E_{ex}dl$,

биредә $dl$ — контур озынлыгының өлеше

Электр йөртү көче Электр көчәнеше кебек Вольт белән үлчәнә.

ЭЙК чыганагында коргы электростатик көченә каршы юнәлештә хәрәкәт итә. Коргыны андый юнәлештә хәрәкәт итәргә чит көч мәҗбүр итә. Ул химик процесслар, магнит кыры тәэсире һәм кайбер башка сәбәпләр нәтиҗәсендә баллыкка килә.

Индукциянең Электр йөртү көче

Электр йөртү көче сәбәпләреннән берсе - тирәлектә магнит кыры үзгәреше була. Шушы күренеш Электромагнит индукциясе булып исемләнә.

Электр йөртү көче:

$ℰ=-\frac{\mathrm{\Delta }\mathrm{\Phi }}{\mathrm{\Delta }t}$

биредә $\mathrm{\Phi }$ — Магнит агымы,

$S$ - контурның өслеге.

«−» басмасы - индукция агымы магнит агымының үзгәрәшенә тоткарлавын күрсәтә (Ленц кагыйдәсе).

Моны да карагыз

• Фарадей кануны
• Электр көчәнеше
• Электр кыры көчәнешлелеге

Әдәбият

• Савельев И.В. Глава X. Движение заряженных частиц. // Курс общей физики.. — 3. — М.: Наука. Гл. ред. физ.-мат. лит., 1988. — Т. 2. — С. 87-88. — 496 с. — 220 000 экз.