Синхротрон нурланыш

Калып:Электромагнит нурланыш төрләре Синхротрон нурланыш (tat.lat. Sinxrotron nurlanışКалып:Deadlink)— релятив тизлеге белән магнит кырында хәрәкәт итүче корылган кисәкчәләр тарафыннан электромагнит нурланыш.

Әйләнүле юлда хәрәкәт итүче релятив түгел кисәкчәләр тарафыннан электромагнит нурланыш кебек.

Магнит кырында циклотрон ешлыгында ${\nu }_C=qH/(2\pi mc)$ ($q$ — электр корылмасы, $m$ — кисәкчә хәрәкәтсезлек массасы). Шушы ешлык беренче гармоникаларда циклотрон ешлык булып атала.

Тизлеге арттырганда югары гармоникаларның нурланышы егәрлеге күтәрелә.

Релятив кисәкчә $E\gg m{c}^2$ дәрманы белән югары гармоникалы нурланыш спектры өзлексез булып тора. Нурланыш почмагы $\psi \sim m{c}^2/E$.

Магнит $H$ кырында $E$ дәрманы белән кисәкчәләрнең иң зур нурланыш : ${\nu }_m=\frac{eH}{4\pi mc}\cdot {\left(\frac{E}{m{c}^2}\right)}^2=1,4\cdot 10^{6}H{\left(\frac{E}{m{c}^2}\right)}^2$ Гц ешлыгында була.

Нурланыш егәрлеге дәрман квадратына туры килә: $-\frac{\partial E}{\partial t}=\frac{2e^4}{3m^4{c}^7}{H}^2{E}^2=0,98\cdot 10^{-3}{H}^2{\left(\frac{E}{m{c}^2}\right)}^2$ эВ/с, $E$ - кисәкчә дәрманы.

Иң зур нурланыш җиңел кисәкчәдән - электроннардан һәм позитроннардан булып чыга.

Синхротрон нурланыш фәнни тикшеренүләрдә кулланыла. Һиггс бозоны ачылышында файдалана.

Сылтамалар

• Физическая энциклопедия, т. 4 — М.: Большая Российская Энциклопедия стр. 532 и стр. 533.