Резерфордий

Калып:Химик элемент Резерфордий (Калып:Lang-lat, Rf) — Менделеевның периодик таблицасының 7 период, 4 төркем элементы. Тәртип номеры - 104.

1997 елга кадәр СССР-да һәм Рәсәйдә курчатовий (Ku) буларак билгеле булган — периодик системада 104-енче элемент.

Резерфордий — ясалма синтезланган югары радиоактив элемент, ярым таркалу периоды 1,3 сәгать чамасы тәшкил иткән иң билгеле тотрыклы изотоп (²⁶⁷ Rf).

Символы

Резерфордий элементының символы — Rf (Резерфордий дип укыла).

Тарих

Резерфордий 1964-69 елларда Г.Флёров тарафыннан ачыла.

Беренче тапкыр периодик системаның 104-енче элементы 1964 елда Дубнадагы Берләштерелгән төш тикшеренүләре институты галимнәре тарафыннан Г.Флёров җитәкчелегендә алынган. Алар 115 МэВ энергия куәте белән плутоний-242 максатын неон-22 төшләре белән аттырган:

${}^{\mathrm{2}\mathrm{4}\mathrm{2}}{}_{\mathrm{9}\mathrm{4}}\mathrm{P}\mathrm{u}{+}_{\mathrm{1}\mathrm{0}}^{\mathrm{2}\mathrm{2}}\mathrm{N}\mathrm{e}\underset{\mathrm{1}\mathrm{0}\mathrm{4}}{\overset{\mathrm{2}\mathrm{6}\mathrm{4}}{\to }}\mathrm{R}{\mathrm{f}}^{\mathrm{*}}\begin{array}{c}\nearrow {}^{\mathrm{2}\mathrm{6}\mathrm{0}}{}_{\mathrm{1}\mathrm{0}\mathrm{4}}\mathrm{R}\mathrm{f}\mathrm{+}{4}_{\mathrm{0}}^{\mathrm{1}}\mathrm{n}\\ \searrow {}^{\mathrm{2}\mathrm{5}\mathrm{9}}{}_{\mathrm{1}\mathrm{0}\mathrm{4}}\mathrm{R}\mathrm{f}\mathrm{+}{5}_{\mathrm{0}}^{\mathrm{1}}\mathrm{n}\end{array}$

Барлыкка килгән 104-енче элемент атомнары газ хәлендәге цирконий хлориды мохитенә эләгә, анда хлор белән бәйләнә һәм үзлегеннән бүленү детекторына күчә.

Изотоплары

2016 елның башына резерфордийның 16 изотобы билгеле (шулай ук 4 атом изомеры), масса саннары 253—270 һәм ярым таркалу периоды микросекунд өлешләреннән алып 1,3 сәгатькә кадәр кадәр (²⁶⁷ Rf).

Чыганаклар

• Atomic Weights of the Elements 2001, Pure Appl. Chem. 75(8), 1107—1122, 2003. Retrieved June 30, 2005. Atomic weights of elements with atomic numbers from 1-109 taken from this source.Калып:Ref-en
• IUPAC Standard Atomic Weights Revised Калып:Webarchive (2005).Калып:Ref-en

Сылтамалар

• Резерфордий//Большая российская энциклопедияКалып:Deadlink
• Резерфордий на Webelements
• Резерфордий в Популярной библиотеке химических элементов Калып:Webarchive
• О синтезе элемента на сайте ОИЯИ Калып:Webarchive