Абсолют йолдызча зурлык

(65) Кибела астероиды һәм ике йолдызның күрсәтелгән күренүчән йолдызча зурлыклары

Абсолют йолдызча зурлык — астрономик объектның яктыртучанлыгын тасвирлаучы физик зурлык. Төрле объектлар өчен абсолют зурлыкның төрле билгеләмәләре бар.

Абсолют йолдызча зурлык (М) — 10 парсек ераклыгындагы объектның күренүчән йолдызча зурлыгы. Мәсәлән, Кояшның абсолют болометрик йолдызча зурлыгы (электромагнит дулкыннары барлык диапазонын исәпкә алып) = +4,7.

Әгәр m - күренүчән йолдызча зурлык, d - объектка кадәрге аралык булса, абсолют йолдызча зурлык:

$M=m-5\lg \frac{d}{d_0}$

биредә: $d_0$ = 10 пк ≈ 32,616 яктылык елы

Тиешенчә күренүчән һәм абсолют йолдызча зурлыклар билгеле булсалар, объектка кадәрге аралыкны болай исәпләргә була:

$d=d_{0}10^{\frac{m-M}{5}}$

Абсолют йолдызча зурлык яктыртучанлык белән бәйләнеше:

$\lg \frac{L}{L_{\odot }}=0,4(M_{\odot }-M)$

биредә $L_{\odot }$ - Кояшның яктыртучанлыгы, $M_{\odot }$ — Кояшның абсолют йолдызча зурлыгы. Калып:Йолдыз сыйныфы

Кояш системасы

Кояш системасының объектлары өчен абсолют йолдызча зурлыгы башкача билгеләнә. Алар өчен абсолют йолдызча зурлык Кояштан һәм күзәтүчедән 1 а.б. ераклыгындыгы күренүчән йолдызча зурлыкка тигез.

Планетаның абсолют йолдызча зурлыгы g:

$g=m_0-2.5\lg A{r}^2$,

биредә m₀ — Кояшның күренүчән йолдызча зурлыгы

A — планетаның геометрик альбедосы, r — аның радиусы

Яки планетаның зурлыгы буенча:

$g=m_0-2.5\lg A-5\lg \frac{\rho }{\sin 1^{″}}=-2.5\lg A-5\lg \rho -0.23$.

биредә: ρ - 1 а.б. ераклыгыннан планета күренгән почмагы

Астероидларның альбедо иң таралган саны 0,25 — 0,05.

Метеорлар өчен:

$M=m-5\lg R-K$,

К - һавада йотылу өчен җаваплы төзәтмә

R — метеорга кадәр аралык

m - күренүчән йолдызча зурлык

Әдәбият

• Шкловский И. С. Звёзды: их рождение, жизнь и смерть, М.: Наука, 1984 Калып:Webarchive
• Физика космоса. Маленькая энциклопедия, М.: Советская Энциклопедия, 1986
• Постнов К. А. Эволюционная астрофизика
• Alpert, Mark (Nov. 2005). «Red Star Rising». Scientific American, p. 15.
• Neptune-Size Planet Orbiting Common Star Hints at Many More