Электрик сыешлык

Электрик сыешлык яки үткәргечләр электрсыешлыгы (tat.lat. Ütkärgeçlär elektrsıyışlığı) - электр коргысын туплау үткәргеч үзлегенең берәмлеге.

Төрле формадагы һәм зурлыктагы үткәргечләргә бер ук микъдардагы электр коргысын күчерсәк, ул үткәргечләрнең электр потенциаллары төрле зурлыкта булуын күрәбез. Үткәргечләрнең бу үзлеге электрик сыешлык дигән физик зурлык белән тасвирлана:

$C=\frac{Q}{\phi },$

биредә С - үткәргечнең электрсыешлыгы,

$Q$ — үткәргечкә күчерелгән электр коргысы,

$\phi$ — үткәргечнең потенциалы.

СИ системасында үткәргечләрнең электрсыешлыгын үлчәү берәмлеге - Фарад, СГСта - сантиметр.

Үткәргеч шарының электрсыешлыгы, R радиусы белән:

$C=4\pi {\epsilon }_0\epsilon R,$

тигезләмәнең чыгаруы:

${\phi }_1-{\phi }_2=\underset{1}{\overset{2}{\int }}Edl\Rightarrow \phi =\underset{R}{\overset{1}{\int }}Edl=\frac{1}{4\pi \epsilon {\epsilon }_0}\underset{R}{\overset{1}{\int }}\frac{q}{r^2}dr=\frac{1}{4\pi \epsilon {\epsilon }_0}\frac{q}{r}.$

Яссы конденсаторның электрсыешлыгы:

$C={\epsilon }_0\epsilon \frac{S}{d},$

биредә S — пластина мәйданы, d — пластиналар аша аралыгы,

ε₀ = 8.854Калып:E Ф/м

Әдәбият

• Савельев И.В. Глава X. Движение заряженных частиц. // Курс общей физики.. — 3. — М.: Наука. Гл. ред. физ.-мат. лит., 1988. — Т. 2. — С. 87-88. — 496 с. — 220 000 экз.