Toiçiro Kinoşita исемле битнең чыганагын карау

{{Карточка|стиль_тела=vcard|класс_вверху=fn|вверху=<big>Toiçiro Kinoşita</big><br>
<small>{{lang-jaLat|木下東一郎}}|изображение=[[Файл:Toiçiro Kinoşita.png|250px]]|метка1=|текст1=|стиль_меток=background: #eee; text-align: center; width:100px;|метка2=Tuu datası|текст2=[[23 ğinwar]] [[1925]]|метка3=Tuu urını|текст3=[[Yaponiä imperiäse]], [[Кураёси|Kurayoşi]]|метка4=Ülem datası|текст4=[[23 mart]] [[2023]] (98 yäş)|стиль_заголовков=background: #eee; text-align: center; width:100px;|текст6={{Байрак|Япония}} [[Yaponiä]]<br>
{{Байрак|АКШ}} [[AQŞ]]|стиль_названия=background: #eee; text-align: center; width:100px;|метка5=Ülem urını|текст5=[[Amerika Quşma Ştatları|AQŞ]], [[Massaçusets]], [[Эмгерст (Массачусетс)|Amherst]]|метка6=İl|заголовок1=|метка7=Eşçänlek töre|текст7={{Тәрҗемә ителмәгән 5|физик|fizik|4=Physicist}}, {{Тәрҗемә ителмәгән 5|Uqıtu|universitet uqıtuçısı|4=Teaching}}|метка8=Fänni sfera|текст8={{Тәрҗемә ителмәгән 5|elementar kisäkçeklär fizikası|4=Particle physics}}|метка9=Eş urını|текст9=[[Kornell universitetı]]|заголовок10=|класс7=|заголовок7=|заголовок8=|метка10=Alma-mater|текст10={{Тәрҗемә ителмәгән 5|Tokio universitetı|4=University of Tokyo}}|метка11=Ğilmi däräcä|текст11={{Тәрҗемә ителмәгән 5|fälsäfä doktorı|fälsäfä doktorı (PhD)|4=Doctor of Philosophy}}|метка12=Ğilmi isem|текст12=[[Профессор|professor]]|метка13=Fänni citäkçe|текст13={{Тәрҗемә ителмәгән 5|Kunihiko Kodayra|4=Kunihiko Kodaira}}|метка14=Büläklär|текст14={{Тәрҗемә ителмәгән 5|Guggenhaym stipendiäse|Guggenhaym stipendiatı||Guggenheim Fellowship}} (1973)<br>
{{Тәрҗемә ителмәгән 5|Sakurai premiäse|Sakurai premiäse|4=Sakurai Prize}} (1990)}}'''Toiçiro Kinoşita''' ({{Lang-jaLat|木下東一郎}}, {{Lang-enLat|Toichiro Kinoshita}}; ''[[1925 yıl|1925 yılnıñ]] [[23 ğinwar|23 ğinwarı]], [[Yaponiä imperiäse]], [[Кураёси|Kurayoşi]] — [[2023 ел|2023 yılnıñ]] [[23 mart|23 martı]], [[Amerika Quşma Ştatları|AQŞ]], [[Massaçusets]], [[Эмгерст (Массачусетс)|Amherst]]'') — Yaponiä häm Amerika fizik-teoretigı, [[Kornell universitetı]] professorı<ref name="cornell">{{cite web|url=https://as.cornell.edu/news/heroic-physicist-toichiro-kinoshita-dies-98|title=‘Heroic’ physicist Toichiro Kinoshita dies at 98|author=Kate Blackwood|date=2023-04-27|format=HTML|work=|publisher=[[Kornell universitetı|Cornell University]] — as.cornell.edu|accessdate=2024-01-20|lang=en|archive-date=2023-06-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20230601000213/https://as.cornell.edu/news/heroic-physicist-toichiro-kinoshita-dies-98|url-status=live}}</ref><ref name="ithacajournal">{{cite web|url=https://www.ithacajournal.com/obituaries/bps138832|title=Toichiro Kinoshita|author=|date=2023-04-08|format=HTML|work=|publisher=Ithaca Journal — www.ithacajournal.com|accessdate=2024-01-20|lang=en|archive-date=2024-01-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20240122120112/https://www.ithacajournal.com/obituaries/bps138832|url-status=live}}</ref><ref name="cerncourier">{{cite web|url=https://cerncourier.com/a/toichiro-kinoshita-1925-2023/|title=Toichiro Kinoshita, 1925—2023|author=Tatsumi Aoyama, Masashi Hayakawa, Makiko Nio|date=2023-09-09|format=HTML|work=|publisher=CERN Courier — cerncourier.com|accessdate=2024-01-20|lang=en|archive-date=2024-01-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20240122120230/https://cerncourier.com/a/toichiro-kinoshita-1925-2023/|url-status=live}}</ref><ref name="pnas">{{cite web|url=https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.2309070120|title=Toichiro (“Tom”) Kinoshita (1925–2023): Pioneer of precision in tumultuous times|author=Robert P. Crease|date=2023-07-11|format=HTML|work=|publisher=Proceedings of the National Academy of Sciences — www.pnas.org|accessdate=2024-01-20|lang=en|archive-date=2023-07-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20230724105539/https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.2309070120|url-status=live}}</ref>, {{Тәрҗемә ителмәгән 5|AQŞ Milli fännär akademiäse|AQŞ Milli fännär akademiäse|4=National Academy of Sciences}} äğzası (''1991''), {{Тәрҗемә ителмәгән 5|Sakurai premiäse|Sakurai premiäse|4=Sakurai Prize}} laureatı (''1990'')<ref name="aip">{{cite web|url=https://history.aip.org/phn/11603021.html|title=T. Kinoshita|author=|date=|format=HTML|work=|publisher=[[American Institute of Physics]] — history.aip.org|accessdate=2024-01-20|lang=en|archive-date=2023-03-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20230323231223/https://history.aip.org/phn/11603021.html|url-status=live}}</ref><ref name="aps_sakurai">{{cite web|url=https://www.aps.org/programs/honors/prizes/prizerecipient.cfm?last_nm=Kinoshita&first_nm=Toichiro&year=1990|title=1990 J. J. Sakurai Prize for Theoretical Particle Physics Recipient: Toichiro Kinoshita|author=|date=|format=HTML|work=|publisher=[[American Physical Society]] — www.aps.org|accessdate=2024-01-20|archive-date=2023-06-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20230608084235/https://www.aps.org/programs/honors/prizes/prizerecipient.cfm?first_nm=Toichiro&last_nm=Kinoshita&year=1990|url-status=live}}</ref>. {{Тәрҗемә ителмәгән 5|Elementar kisäkçeklär fizikası|Elementar kisäkçeklär fizikası|4=Particle physics}} ölkäsendä eşlägän.

== Biografiäse ==
Toiçiro Kinoşita 1925 yılnıñ 23 ğinwarında Kurayoşi şähärendä<ref name="cornell" /><ref name="ithacajournal" /> (başqa mäğlümatlar buyınça, [[Йонаго|Yonagoda]]<ref name="nasonline">{{cite web|url=https://www.nasonline.org/publications/biographical-memoirs/memoir-pdfs/kinoshita-toichiro.pdf|title=Toichiro Kinoshita. A biographical memoir|author=Robert P. Crease, Makiko Nio|date=|format=PDF|work=|publisher=[[National Academy of Sciences]] — www.nasonline.org|accessdate=2024-01-21|lang=en|archive-date=2024-01-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20240122120116/https://www.nasonline.org/publications/biographical-memoirs/memoir-pdfs/kinoshita-toichiro.pdf|url-status=live}}</ref> yäki [[Tokio|Tokioda]]<ref name="cerncourier" /><ref name="aip" />) tuğan. 1944 yılda {{Тәрҗемә ителмәгән 5|Tokio universitetı|Tokio universitetına|4=University of Tokyo}} uqırğa kergän, 1947 yılda anı tämamlağan, ä 1952 yılda şunda uq doktorlıq däräcäsen alğan<ref name="aip" /><ref name="nasonline" />. Anıñ fänni citäkçese {{Тәрҗемә ителмәгән 5|Kunihiko Kodayra|Kunihiko Kodayra|4=Kunihiko Kodaira}} bulğan<ref name="cerncourier" />.

Şunnan soñ Kinoşita [[Принстон|Prinstondağı]] {{Тәрҗемә ителмәгән 5|Perspektivalı tikşerenülär institutı|Perspektivalı tikşerenülär institutında|4=Institute for Advanced Study}} {{Тәрҗемә ителмәгән 5|Postdoktorantura|postdoktorlıq pozitsiäsen|4=Postdoctoral researcher}} alğan, anda ul 1952—1954 yıllarda eşlägän. Annarı, 1954—1955 yıllarda, ul [[Nyu-York|Nyu-Yorktağı]] [[Kolumbiä universitetı|Kolumbiä universitetında]] eşlägän<ref name="aip" /><ref name="nasonline" />. 

1955 yıldan başlap, Kinoşita [[Итака (Нью-Йорк)|İtakadağı]] [[Kornell universitetı|Kornell universitetında]] eşlägän. 1958 yılda ul {{Тәрҗемә ителмәгән 5|assistent-professor|assistent-professor|4=Assistant professor}}, 1960 yılda — {{Тәрҗемә ителмәгән 5|assotsiatsiälängän professor|assotsiatsiälängän professor|4=Associate professor}} wazifasın alğan, ä 1963 yılda tulı [[Профессор|professor]] bulğan. 1962—1963 yıllarda Kinoşita {{Тәрҗемә ителмәгән 5|Ford fondı|Ford stipendiatı|4=Ford Foundation}} sıyfatında [[Awrupanıñ Töş Tikşerenüläre Oyışması|ATTOda]] eşlägän. 1992 yıldan anıñ Kornell universitetındağı wazifası «Goldwin-Smit professorı» ({{Lang-enLat|Goldwin Smith Professor}}) dip atalğan, ä 1995 yıldan — «Goldwin-Smit professor-{{Тәрҗемә ителмәгән 5|emerit|emeritı|4=Emeritus}}» ({{Lang-enLat|Goldwin Smith Emeritus Professor}})<ref name="aip" /><ref name="nasonline" />. 

1951 yılda Kinoşita şulay uq fizikanı öyrängän Masako Matsuokağa öylängän. 1954 yılda AQŞta alarnıñ berençe qızı tuğan, anı alar Key dip atağannar, ä annarı, 1958 häm 1960 yıllarda, tağın ike qızı — Cun häm Rey tuğan. Masako 2022 yılda wafat bulğan. Toiçiro Kinoşita 2023 yılnıñ 23 martında Amherstta wafat bulğan. Ul da, anıñ xatını da Kornell universitetınnan yıraq tügel İtakada cirlängännär<ref name="nasonline" />.

== Fänni näticäläre ==
1950-yıllarnıñ ikençe yartısında, Kornell universitetında başqarılğan {{Тәрҗемә ителмәгән 5|Alberto Sirlin|Alberto Sirlin|4=Alberto Sirlin}} belän urtaq eşlärdä, Kinoşita {{Тәрҗемә ителмәгән 5|müon|müon|4=Muon}} tarqalışına häm zäğif tä’sir iteşüneñ universal’ V—A teoriäsendä atom-töş [[Beta-tarqalış|beta-tarqalışına]] kvantelektrodinamik tözätmälärne xisaplağan. Bu xisaplawnıñ möhim näticäläreneñ berse müon {{Тәрҗемә ителмәгән 5|Stabil’ elementar kisäkçälär#Elementar kisäkçeklärneñ yäşäw waqıtı|yäşäw waqıtına|ru|Стабильные элементарные частицы#Время жизни элементарных частиц}} bu tözätmäneñ +0,4 % täşkil itüwe bulğan, — bu zäğif tä’sir iteşüneñ intensivlıq däräcäsen bilgeläwçe {{Тәрҗемә ителмәгән 5|Tä’sir iteşü konstantası#Zäğif tä’sir iteşü|Fermi daimilegeneñ||Coupling constant}} tögälräk mäğnäsen alu öçen möhim bulğan<ref name="cerncourier_sirlin">{{cite web|url=https://cerncourier.com/a/alberto-sirlin-1930-2022/|title=Alberto Sirlin, 1930—2022|author=Giuseppe Degrassi, William J. Marciano, Massimo Passera|date=2022-07-01|format=HTML|work=|publisher=CERN Courier — cerncourier.com|accessdate=2023-01-21|lang=en|archive-date=2023-01-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20230121180446/https://cerncourier.com/a/alberto-sirlin-1930-2022/|deadlink=no}}</ref>.

Kinoşita {{Тәрҗемә ителмәгән 5|Kinoşita — Li — Nauenberg teoreması|Kinoşita — Li — Nauenberg teoreması||Kinoshita–Lee–Nauenberg theorem}} avtorlarınıñ berse bulıp tora, anıñ buyınça {{Тәрҗемә ителмәгән 5|elmäkle integral|elmäklär buyınça integrallarnı||Loop integral}} häm {{Тәрҗемә ителмәгән 5|faza fäzası|faza fäzası||Phase space}} buyınça integrallarnı xisaplağanda barlıqqa kilä torğan infraqızıl {{Тәрҗемә ителмәгән 5|singulärlıq (matematika)|singulärlıqlar||Singularity (mathematics)}} qısqarırğa tieş. Bu raslaw Kinoşitanıñ «Feynman amplitudalarınıñ massalı singulärlıqları» ({{Lang-enLat|Mass singularities of Feynman amplitudes}}, ''1962'') mäqäläsendä, şulay uq [[Ли Җэңдао|Li Ceñdao]] häm {{Тәрҗемә ителмәгән 5|Maykl Nauenberg|Maykl Nauenbergnıñ||Michael Nauenberg}} 1964 yılğı xezmätlärendä dälillängän<ref name="muta">{{книга|автор=Taizo Muta|часть=|заглавие=Foundations of Quantum Chromodynamics. An Introduction to perturbative methods in gauge theories|ответственный=|ссылка=https://books.google.ru/books?id=j2JIPwtoPMwC&pg=PA364|место=[[Сингапур|Singapore]]|издательство=[[World Scientific]]|серия=World Scientific Lecture Notes in Physics, {{nobr|v. 78}}|год=2010|allpages=|pages=364—370|isbn=978-981-279-353-4|ref=T. Muta|archive-date=2024-01-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20240122120112/https://books.google.ru/books?id=j2JIPwtoPMwC&pg=PA364#v=onepage&q&f=false}}</ref>.

1966 yıldan başlap, Kinoşita avtordaşları belän bergä analitik häm sanlı metodlarnı qullanıp, [[elektron]] häm müonnıñ {{Тәрҗемә ителмәгән 5|anomal’ magnit moment|anomal’ magnit momentlarına||Anomalous magnetic dipole moment}} tözätmälär xisaplaw belän şöğellängän. Ayırım alğanda, {{Тәрҗемә ителмәгән 5|müonnıñ anomal’ magnit momentı|müonnıñ anomal’ magnit momentı|ru|Аномальный магнитный момент мюона}} https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/27f8e4708848de41805ee57562b732e988082709<nowiki/>gä (monda <math>g</math> — ul {{Тәрҗемә ителмәгән 5|g-faktor|g-faktor||g-factor (physics)}}) tigez häm üz eçenä elektromagnit, elektr zäğif häm köçle tä’sir iteşülärgä turı kilä torğan kertemnärne ala. müonnıñ anomal’ magnit momentına altınçı tärtip tözätmäläre öçen näticälär 1972 yılda bastırılğan, ä annarı berniçä unyıllıq däwamında teoretik farazlarnı häm eksperimental’ mäğlümatlarnı çağıştıru öçen häm, ayırım alğanda, {{Тәрҗемә ителмәгән 5|Neçkä struktura daimilege|neçkä struktura daimilegen||Fine-structure constant}} bilgelägändä tögällekne arttıru öçen qullanılğan tögälräk näticälär alu östendä eş alıp barılğan. Müonnıñ anomal’ magnit momentına unınçı tärtip tözätmäläre öçen näticälärneñ tulı cıyılması 2012 yılda bastırılğan, ä Kinoşitanıñ bu temağa soñğı xäzmät 2019 yılda çıqqan<ref name="cerncourier" />.

== Büläkläre häm premiäläre ==

* {{Тәрҗемә ителмәгән 5|Guggenhaym stipendiäse|Guggenhaym stipendiatı||Guggenheim Fellowship}} (''1973'')<ref name="gf">{{cite web|url=https://www.gf.org/fellows/toichiro-kinoshita/|title=Toichiro Kinoshita|author=|date=|language=en|format=HTML|publisher=John Simon Guggenheim Memorial Foundation — www.gf.org|accessdate=2024-01-20|archive-date=2023-09-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20230930191348/https://www.gf.org/fellows/toichiro-kinoshita/|url-status=live}}</ref>
* {{Тәрҗемә ителмәгән 5|Sakurai premiäse|Sakurai premiäse|4=Sakurai Prize}} laureatı (''1990''), «kvant elektrodinamikasın häm elektr zäğif teoriäsen pretsizion tikşerülärenä teoretik öleş kertkän öçen, häm bigräk tä leptonnarnıñ anomal’ magnit momentların xisaplaw buyınça novatorlıq eşläre öçen»<ref name="aps_sakurai" />
* {{Тәрҗемә ителмәгән 5|AQŞ Milli fännär akademiäse|AQŞ Milli fännär akademiäse|4=National Academy of Sciences}} äğzası (''1991'')<ref name="aip" />

== Saylanğan publikatsiäläre ==

* ''T. Kinoshita, A. Sirlin''. [https://journals.aps.org/pr/abstract/10.1103/PhysRev.113.1652 Radiative corrections to Fermi interactions], [[:ru:Physical_Review|Physical Review]], 1959, v.{{nbsp|1}}113, No.{{nbsp|1}}6, p.{{nbsp|1}}1652—1660
* ''T. Kinoshita''. [https://pubs.aip.org/aip/jmp/article-abstract/3/4/650/227944 Mass singularities of Feynman amplitudes], [[:ru:Journal_of_Mathematical_Physics|Journal of Mathematical Physics]], 1962, v.{{nbsp|1}}3, No.{{nbsp|1}}4, p.{{nbsp|1}}650—677
* ''S. J. Brodsky, T. Kinoshita, H. Terazawa''. [https://journals.aps.org/prd/abstract/10.1103/PhysRevD.4.1532 Two-photon mechanism of particle production by high-energy colliding beams], [[:ru:Physical_Review|Physical Review]], 1971, v.{{nbsp|1}}D4, No.{{nbsp|1}}4, p.{{nbsp|1}}1532—1557
* ''E. Eichten, K. Gottfried, T. Kinoshita, K. D. Lane, T. M. Yan''. [https://journals.aps.org/prd/abstract/10.1103/PhysRevD.21.203 Charmonium: Comparison with Experiment], [[:ru:Physical_Review|Physical Review]], 1980, v.{{nbsp|1}}D21, No.{{nbsp|1}}1, p.{{nbsp|1}}203—233
* ''T. Aoyama, M. Hayakawa, T. Kinoshita, M. Nio''. [https://journals.aps.org/prl/abstract/10.1103/PhysRevLett.109.111808 Complete tenth-order QED contribution to the muon g-2], [[:ru:Physical_Review_Letters|Physical Review Letters]], 2012, v.{{nbsp|1}}109, No.{{nbsp|1}}11, article{{nbsp|1}}111808

== İskärmälär ==
{{İskärmälär}}

== Sıltamalar ==

* [https://inspirehep.net/authors/1002838?ui-citation-summary=true Toichiro Kinoshita], inspirehep.net
* [https://www.ias.edu/scholars/toichiro-kinoshita Toichiro Kinoshita], [[:ru:Institute_for_Advanced_Study|Institute for Advanced Study]] — www.ias.edu
* [https://www.aip.org/history-programs/niels-bohr-library/oral-histories/47264 AIP’s Oral History’da intervyu] — www.aip.org

{{Тышкы сылтамалар}}
[[Төркем:23 гыйнвар көнне туганнар]]
[[Төркем:1925 елда туганнар]]
[[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]]
[[Төркем:23 март көнне вафатлар]]
[[Төркем:2023 елда вафатлар]]
[[Төркем:Амһерстта (Массачусетс) вафатлар]]
[[Төркем:Әлифба буенча галимнәр]]
[[Төркем:Философия докторлары]]
[[Төркем:Япония физиклары]]
[[Төркем:АКШ физик-теоретиклары]]
[[Төркем:Әлифба буенча физиклар]]
[[Төркем:XX гасыр физиклары]]
[[Төркем:XXI гасыр физиклары]]
[[Төркем:Токио университетын тәмамлаучылар]]
[[Төркем:Корнелл университеты профессоры]]
[[Төркем:Сакураи премиясе лауреатлары]]
[[Төркем:Гуггенһайм стипендиатлары]]
[[Төркем:АКШ Милли фәннәр академиясе әгъзалары]]
[[Төркем:АТТО белән бәйле шәхесләр]]
[[Төркем:Нью-Йорк штатында җирләнгәннәр]]